manisek

Witam wiec jak w temacie robie referat na historie gospodarki, chcial bym sie poradzic was czy robie go w dobry sposob, czy nie bedzie to za malo i czego brakuje mi w nim jeszcze? Bede bardzo wdzięczny za pomoc, pozdrawiam. Mezopotamia Cywilizacja mezopotamska rozwijała się w IV tys. p.n.e. i trwała aż do momentu, aż Cyrus Wielki król Persów podbił Babilon i włączył Mezopotamię do swojego królestwa w 539 r. p.n.e. Mezopotamia, czyli Międzyrzecze jak sama nazwa mówi położona była pomiędzy dwiema wielkimi rzekami: Tygrysem i Eufratem. Początkowo ludzie skupiali się w samej delcie rzek. Było to spowodowane gorącym klimatem, który uniemożliwiał uprawę roli na obszarze bardziej oddalonym od rzeki. Po wynalezieniu kanałów nawadniających Mezopotamia powiększyła swój obszar o tereny bardziej odległe. Za panowania Sumerów ustrój polityczno-społeczny polegał na podziale państwa na sieć państw-miast pozostających pod opieką jednego z bogów, które konkurowały ze sobą szczególnie o ziemię pod uprawę. Rządzili w nich kapłani z tytułem en lub ensi. Najwyższą władzę miał kapłan-król. Również w rękach kapłanów znajdowała się administracja, wojskowa i sądownicza. Był to ustrój teokratyczny. Na czele wojsk stał naczelnik. Silniejsze państwa podbijały mniejsze. Różnego rodzaju łupu przypadały naczelnikom i wojownikom, którzy stanowili arystokrację. W II poł. III tys. miasta sumeryjskie zostały połączone w jedno państwo zwane Sumer. Po ataku ludów semickich Sargon, wódz Semitów pokonał króla Sumeru i sam przejął władzę nad państwem, a za siedzibę przyjął sobie Akad. Władcy Akadu jako pierwsi w Mezopotamii wprowadzili ustrój monarchii despotycznej. Później tą metodę sprawowania władzy stosowali także władcy asyryjscy, którzy podbijali wiele terenów, a próby oporu i buntu były zawsze brutalnie karane. Ważnym odkryciem w kulturze Mezopotamii było wynalezienie pisma przez Sumerów ok. II poł. IV tys. p.n.e. Było ono bardzo ważne szczególnie dla administracji i służyło do zapisywania m. in. wielkości zbiorów, wpływów z podatków oraz różnego rodzaju wydatków. Pierwszym pismem, jakie powstało było pismo piktograficzne zwane inaczej obrazkowym. Poprzez łączenie ze sobą określonych piktogramów można było uzyskać określone słowo np. przez zestawienie ust z wodą uzyskiwano wyraz ?pić?. Następnie pojawiło się pismo ideograficzne, w którym znaki oddawały poszczególne pojęcia, a nie poszczególne dźwięki. Dla łatwiejszego i bardziej dokładnego odczytywania znaczenia znaku stworzono determinatywy. Najbardziej popularnym pismem w Mezopotamii było pismo klinowe. Są to uproszczone znaki podobne do klinów wyciskane na glinianych tabliczkach trzcinowym rylcem. Alfabet pisma klinowego składał się z ponad 700 znaków, dlatego też jego opanowania trwało wiele lat. Mezopotamskim bogiem pisma był Nabu. Uchodził także za wynalazcę znaków pisarskich. Piśmiennictwo używane było do administracji i upamiętniania różnych wydarzeń, a także od tworzenia i zapisywania różnych dzieł literackich. Kodeks Hammurabiego został stworzony ok. II poł. XVIII w. p.n.e. przez Hammurabiego władcę Babilonu i jest pierwszym zbiorem praw jaki w pełni zachował się do naszych czasów. Został napisany na stelu, kamiennym posągu i opierał się na zasadzie ?Oko za oko, ząb za ząb?. Spisywano kroniki opisujące dzieje władców i ich poczynania oraz poezję zarówno liryczne jak i epicką. Zazwyczaj były one związane z kultem religijnym, które recytowano lub śpiewano. Jednym z najstarszych utworów epiki jest ?Epos o Gilgameszu?. Opowiada on o człowieku, który przez całe życie poszukuje ziela nieśmiertelności, a gdy już go znajduje zabiera mu je przebiegły wąż wykorzystując chwilę jego nieuwagi. Ważną rolę w rozwoju rolnictwa miała budowa systemu irygacyjnego, który pozwalał na nawadnianie większego obszaru pól uprawnych. Budowa kanałów nawadniających była konieczna, gdyż gorący klimat powodował, że tereny oddalone od rzeki były niedostatecznie nawodnione i rośliny usychały. System irygacyjny to system kanałów rozprowadzający wodę po polach uprawnych, czasem połączony z systemem zbiorników pozwalających zatrzymać wodę. W architekturze posługiwano się trzciną i glina, a później cegłą suszoną i wypalaną. Sumerowie budowali dla swoich bogów wysokie świątynie zwane zigguratami. Zigguraty stały na placu znajdującego się na środku miasta babilońskiego. Rzeźba sumeryjska to silnie zgeometryzowane postacie z rękami silnie skrzyżowanymi na piersi o dużej głowie, na której szczególnie podkreślone były oczy, nos i usta. Powstawały figurki z brązu, stele o tematyce historycznej, płaskorzeźby i przeróżne wyroby rzemieślnicze. Można spotkać także kamienne wazy reliefowe a także mozaiki. Wysoki poziom rozwoju osiągnęło złotnictwo, ceramika malowana w barwne wzory oraz gliptyka. Malarstwo wiązało się tylko z dekorację wnętrz. Osiągnięcia i wynalazki ludów Mezopotamii: - koło od wozu - wóz bojowy - koło garncarskie - żuraw - zegar słoneczny - system dziesiętny - ujednolicony system miar i wag (system sześćdziesiątkowy) - pozycyjny system zapisywania liczb - potęgowanie do drugiej i trzeciej potęgi - budowa wodociągów - budowle zwane zigguratami - brąz uzyskany ze stopy miedzi i cyny - podział roku na 12 miesięcy i na 354 dni Ludność Mezopotamii czciła wielu bogów (politeizm) oraz złe i dobre duchy. Bogowie wyobrażani byli pod ludzkimi postaciami (antropomorfizm). Wierni wierzyli, że zostali stworzeni po to, aby czcić bogów i składać im ofiary. Obawiając się gniewu za swój najważniejszy obowiązek uznawali modlitwę. Szczególną cześć oddawano im w święta, kiedy to obowiązywał zakaz pracy. Bogowie byli potężniejsi od ludzi, ale nie zawsze potrafili w pełni przewidzieć skutków swoich czynów i im w pełni zapobiec. Najważniejsi bogowie to: Anu ? pan nieba, Enlil ? władca powietrza i król ziemi, Ea ? bóg wód i mądrości, Szin ? Bug księżyca i czasu, Szamasz ? bóg słońca, prawa i sprawiedliwości, oraz Isztar ? bogini miłości, płodności i wojny. Oprócz naczelnych bogów każde miasto miało swojego patrona. Ludność Mezopotamii wierzyła, że dusza po śmierci idzie do zakurzonej i ciemnej krainy zwanej Kur, w której cierpi tęskniąc za słonecznym światem. Z tego powodu mieszkańcy bardzo obawiali się śmierci i chwili jej nadejścia. Egipt Ramy czasowe Egiptu datuje się od IV tys. p.n.e. do 332 r. p.n.e. gdy został podbity przez Aleksandra III Wielkiego. Jego tereny rozciągały się wzdłuż Nilu, od wybrzeża Morza Śródziemnego, aż do II katarakty. Początkowo Egipt tworzyły niewielkie okręgi połączone ze sobą wspólnymi interesami, zwane, nomami, które w IV tys. p.n.e. przerodziły się w dwa państwa. Były to: Dolny Egipt położony w delcie Nilu oraz Górny Egipt, który obejmował dolinę Nilu znajdujący się na południe od miasta Melfis. W 3100 r. p.n.e. Górny Egipt podbił dolny i tak nastąpiło zjednoczenie się państwa egipskiego. Na czele kraju stał król nazywany faraonem (z greckiego pałac). Posiadał władzę absolutną, nadaną przez bogów. Był arcykapłanem pośredniczącym między ludem a bogami oraz naczelnym wodzem. Zaraz po faraonie w hierarchii stał wezyr ? najwyższy urzędnik i pomocnik króla. Ich zadaniem było sprawowanie nadzoru nad monarchami oraz ?starszymi? miast. Koło króla znajdowali się urzędnicy dworscy i najwyżsi dowódcy wojskowi. Następną grupami byli nomarchowie, którzy stali na czele nomów oraz kapłani, którzy czasami żązdili państwem sterując faraonem. Byli bardzo bogaci, posiadali wiele majątków i własną biurokracje. Faraonowie musieli się z nimi liczyć chcąc po śmierci osiągnąć życie wieczne. Na końcu znajdowała się Arystokracja rodowa, która odsadzała najwyższe stanowiska w państwie. Pismo egipskie, czyli hieroglify należy do najstarszych na świecie. Miały charakter obrazkowy i służyły do zapisywania tekstów religijnych. Jednak były bardzo skomplikowane, dlatego wprowadzono pismo hieratyczne przeznaczone do zapisywania świętych tekstów na papirusie, oraz używane na potrzeby handlu. Stosowano w nim proste i pochyłe znaki, dlatego nazywa się także kursywą. Następnie wprowadzono pismo demotyczne zwane ludowym, które było jeszcze bardziej uproszczone i powoli wypierało pismo hieratyczne. Służyło do pisania na papirusie, stelach oraz nagrobkach. Dokumenty demotyczne to głównie pisma o treści prawniczej, administracyjnej i handlowej. W Egipcie umiejętność czytania i pisania posiadali tylko nieliczni mieszkańcy. Najczęściej pisano na papirusie a do tego celu posługiwano się pędzelkiem z trzciny, który był bardzo nietrwały i czarnym tuszem oraz na kamieniu, na którym tworzono napisy pomnikowe. Książka egipska posiadała formę zwoju. Egipcjanie pisali różne opowiadania takie jak: ? Opowiadanie o zniszczeniu ludzkości? lub ?Rozbitek?; teksty dydaktyczno moralizatorskie mające uświadomić najważniejsze prawdy życiowe ? ?Nauki dla króla Merikare? lub literaturę religijno - kulturową ?Księgi piramid? zawierające całość wierzeń i mitów. Składała się na ?Księgę Jaskiń?, ?Księgę Bram? przedstawiająca wędrówki boga Re po świecie zmarłych oraz najpopularniejsza ?Księga Umarłych? zawierająca magiczne formuły dla zmarłych na drogę do nowego świata?, którą wkładano do grobu umarłego. Pisano także lirykę, czyli pieśni (najstarszą pieśnią jest ?Pieśń ku czci Sezostriosa III?) poezję, erotyki oraz autobiografie, bajki i pieśni biesiadne. System irygacyjny i sposób nawadniania wody buł podobny jak w Mezopotamii, tyle, że wylewy Nilu w Egipcie były bardzo regularne, a przybór wody następował powoli. Egipcjanie mogli z dokładnością do dnie i godziny przewidzieć, kiedy i w jakim miejscu pojawi się wysoka fala. Egipcjanie budowali świątynie, pałace lekkiej konstrukcji otoczone ogrodami i sadami, piramidy (Dżosera ? pierwsza piramida schodkowa, Cheopsa i Chefrena), grobowce skalne oraz mastaby. W okolicy piramid stawiano posągi króla oraz mniejsze posągi rodziny i współpracowników. W sztukach plastycznych obowiązywał specjalny kanon proporcji ciała. Głowa i tors przedstawiane były przodem, biodra i nogi bokiem, faraona zawsze pokazywano w pełni sił a innych realistycznie. Robiono także małe rzeźby ukazujące życie codzienne i reliefy oraz wykonywano przeróżne malowidła ścienne. Egipcjanie zapisali na swoim koncie znaczne osiągnięcia naukowe zwłaszcza w astronomii, matematyce, geometrii i medycynie. Dzięki niesamowitej znajomości astronomii i obserwacją słońca, Egipcjanie stworzyli kalendarz słoneczny, który liczył 365 dni i dzielił się na 3 pory roku związane z wylewami Nilu. Byli także doskonałymi lekarzami. Przez zwyczaj mumifikowania zwłok nauczono się niezwykle trudnej sztuki medycznej, a zwłaszcza chirurgii. Potrafili dokonywać trepanacji czaszki, orientowali się w budowie serca i jego funkcjach biologicznych. W matematyce nauczyli się obliczać pola powierzchni oraz odkryli ?złoty środek? trójkąta. Wynaleźli także zegar wodny. Religia Egipcjan miała charakter politeistyczny. W wyobrażeniach ludności zdecydowanie dominował zoomorfizm. Często bóstwa przybierały postać zwierząt lub ludzi z głowami zwierząt. Było to religia solarna oparta na kulcie boga słońca występującego pod wizerunkiem boga Re. Egipcjanie wierzyli, że źródłem życia na ziemi jest słońce. Bardzo popularny był Ozyrys, król świata zmarłych. Horus patronował faraonom, którzy bardzo często byli do niego upodabniani. Ważną rolę w religijnych wyobrażeniach Egipcjan zajmował świat zmarłych Wierzono, że świat umarłych był kolejnym etapem życia. Każda dusza po śmierci była sądzona przez Ozyrysa. Jeżeli wynik był pozytywny to dusza wędrowała do raju, w którym żyła bez bólu i tęsknoty, ale jeżeli nie to zostawała pożerana. Koniecznym warunkiem przetrwania duszy było zachowanie ciała. Do tego celu Egipcjanie stosowali sztukę mumifikacji zwłok. I co o tym myślicie?