Skocz do zawartości
  • Ogłoszenia

    • Jarpen Zigrin

      Zostań naszym fanem. Obserwuj nas w social mediach : )   12/11/2016

      Daj się poznać jako nasz fan oraz miej łatwy i szybki dostęp do najnowszych informacji poprzez swój ulubiony portal społecznościowy.    Obecnie można nas znaleźć m.in tutaj:   Facebook: http://www.facebook.com/pages/Historiaorgp...19230928?ref=ts Twitter: http://twitter.com/historia_org_pl Instagram: https://www.instagram.com/historia.org.pl/
    • Jarpen Zigrin

      Przewodnik użytkownika - jak pisać na forum   12/12/2016

      Przewodnik użytkownika - jak pisać na forum. Krótki przewodnik o tym, jak poprawnie pisać i cytować posty: http://forum.historia.org.pl/topic/14455-przewodnik-uzytkownika-jak-pisac-na-forum/
Furiusz

Urartu

Rekomendowane odpowiedzi

Furiusz   

Temat poświęcony intrygującemu państwu Urartu. Istniało od wczesnej epoki żelaza - XIII wieku aC po VI wiek aC gdy zmiotły ich najazdy koczowników - Scytów, Kimmerów i Medów. Urartu ma świetną stronę na polskojęzycznej wikipedii i ciężko będzie coś dodać do niej.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Urartu

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach
Furiusz   

A. Cilingiroglu, Recent Excavations at the Urartian Fortress of Ayanis [w:] Archaeology of the Borderlands. Investigations in Caucasia and Beyond, pod red. A.T. Smith, K.S. Rubinson, Los Angeles 2003, s. 197-203 poza wspomnianymi inskrypcjami odnalezionymi tutaj wskazują także na to jak powstawała ta twierdza - mianowicie do jej zasiedlenia przesiedlono ludność z różnych części państwa.

A. Çilingiroǧlu, M. Salvini, When Was the Castle of Ayanıs Built and What Is the Meaning of the Word 'Šuri'?, "Anatolian Studies" t.49 (1999), s.55-60 podają datę powstania całego założenia fortyfikacyjnego w Ayanis - otóż daty dendrochronologiczne wskazują, ze drzewa użyte przy budowie ścięto między 655 a 651 rokiem aC. To bardzo późno zważywszy, że Rusa II panowanie swoje zakończyć miał dość nagle koło 640 aC (autorzy podają 645 aC ale ja raczej spotykam się z datami 640-639) - ciekawe zatem co się stało, skoro pod koniec swojego panowania państwo było na tyle bogate by pozwolić sobie na wzniesienie takiego monumentalnego założenia.

W pobliżu miała znajdować się też góra Eiduru, wspomniana na kilku inskrypcjach m.in. z bramy twierdzy i z fasady świątyni. Autorzy górę tę identyfikują z górą Suphan. Góra ta miała być czczona jako bóstwo w tejże świątyni.

Co ciekawe samo założenie upadło dość nagle razem z Rusą II i nie zostało ponownie zasiedlone - wygląda na to, że przesiedlonej ludności się tu nie podobało. Co zniszczyło samo miasto jak i Ruse II? Autorzy sugerują silne trzęsienie ziemi jakie miało nawiedzić okolicę ok 645 aC i doprowadzić do zdestabilizowania struktur władzy, a osłabione państwo nie dawało sobie rady z górskimi plemionami do tej pory posłusznymi i podporządkowanymi Urartu.

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach
Furiusz   

Nieco inna hipotezę co do Rusy II wysunął P. Zimansky, The Cities of Rusa II and the end of Urartu [w:] Anatolian iron Age 5: Proceedings of the fifth Anatolian iron Ages Colloquium Held at Van, August 6-10 2001, pod red. G. Darbyshire, A. Çilingiroǧlu, Londyn 2005, s.235-240

Wskazuje on, że i owszem władcy Urartu przed Rusą II budowali duże fortece ale najczęściej jedną, co związane było z wchłanianiem nowych terytoriów i organizowaniem tam władzy urartyjskiej. Osadnictwo bowiem urartyjskie miało charakter wyspowy - tereny nadające się do uprawy rolniczej wykorzystywano możliwie maksymalnie (doliny górskie i płaskowyże) przy czym stosowano dość luźną zabudowę w postaci małych wsi czy tzw osad jednodworczych ale gęsto rozrzuconych po okolicy.

Jak wskazuje R. Dan, The Archaeological and Geofraphical Landscape of Urartu [w:] Acts of 6th International Congress on the Archaeology of the Near East (ICAANE 6) t.3, pod red. P. Matthiae et al., Wiesbaden 2010, s.341-350 każdy taki teren osłaniany był przez szeregu mniejszych fortów kontrolujących strategiczne punkty ale umieszczonych w równej odległości od centralnej większej fortecy, stanowiącej jednocześnie centrum administracyjne. Przypomina to nieco system krzyżacki.

Osadnictwo urartyjskie miało też charakter wyspowy stąd konieczność wyznaczenia szlaków umożliwiających kontrolę i współdziałanie większego obszaru oraz osłonę tychże szlaków. Stworzono zatem wzdłuż owych dróg system fortyfikacji - większych strażnic kontrolujących kluczowe miejsca danej drogi i mniejszych posterunków/karawanserajów, ale o obronnym charakterze, wzdłuż szlaku w regularnych odstępach 1 dnia drogi czyli między 15 a 35 km zależnie od warunków terenowych.

Zimansky opisuje dalej działalność Rusy II - otóż wiemy, że założył co najmniej 5 wielkich fortec, w tym nową stolice, w przeciwieństwie jednak do poprzedników wokół każdej takiej fortecy kazał wznieść miasto extra muros. Powierzchnia tych miast waha się od 40 do 80 ha. Przyjmując 250 os/ha (jak w temacie o populacji Knossos - chodzi jedynie o pewne przybliżenie) daje nam to od 10 000 do 20 000 ludzi w takim mieście.

Dodatkowo inskrypcja z Ayanis wskazuje, że wokół tej twierdzy istniały i inne zdecydowanie mniejsze osady (samo Ayanis posiadało ok 80ha miasta wokół fortecy) - oznacza to tylko tyle, że musiało dojść do przesiedleń na masową skale i wiemy, że do takich dochodziło - wskazywany tu już A. Cilingiroglu, Recent Excavations at the Urartian Fortress of Ayanis [w:] Archaeology of the Borderlands. Investigations in Caucasia and Beyond, pod red. A.T. Smith, K.S. Rubinson, Los Angeles 2003, s. 197-203.

Co jeszcze ciekawsze wszystkie owe cytadele zostały zniszczone pod koniec panowania Rusy II ale miast je otaczających nikt nie zniszczył - je po prostu opuszczono.

Zimansky konkluduje więc, że Rusa II był nie tyle odnowicielem Urartu (któremu spore straty zadała wyprawa Sargona II z 714 aC i najazd Kimmerów) co osobą która postanowiła przebudować system administracyjny królestwa i zacieśnić więzy administracyjne, bardziej scentralizować państwo. Miałoby to doprowadzić do ostatecznego upadku.

Autor zastanawia się czy do upadku doprowadziła nadmierna biurokracja, ucisk fiskalny, przesiedlenie dużej rzeszy nowej ludności niezwiązanej z państwem czy po prostu zerwanie z tradycyjnym systemem osadniczym i co za tym idzie ekonomicznym. Parę z tych pytań wydają mi się znakiem czasów w których żyje autor, ale przyznam szczerze, że hipoteza wydaje się kusząca.

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach
Furiusz   

O twierdzach urartyjskich można poczytać w pracy K. Jakubiak, The Development of defence system of eastern Anatolia (The Armenian Upland). From the beginning of the Kingdom of Urartu to the End of Antiquity, Warszawa 2003.

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na innych stronach

Jeśli chcesz dodać odpowiedź, zaloguj się lub zarejestruj nowe konto

Jedynie zarejestrowani użytkownicy mogą komentować zawartość tej strony.

Zarejestruj nowe konto

Załóż nowe konto. To bardzo proste!

Zarejestruj się

Zaloguj się

Posiadasz już konto? Zaloguj się poniżej.

Zaloguj się

×

Powiadomienie o plikach cookie

Przed wyrażeniem zgody na Warunki użytkowania forum koniecznie zapoznaj się z naszą Polityka prywatności. Jej akceptacja jest dobrowolna, ale niezbędna do dalszego korzystania z forum.